De Lonneker molen

Zondag 14 april zijn we naar de Lonnekermolen geweest in Lonnenker.
We kregen heel veel informatie over de molen. Zie hieronder. Ook mochten de kinderen de zakken luien. We hebben de staart van de molen goed bekeken en gezien hoe de molen aan het draaien werd gebracht. 
Daarnaast waren er allemaal oud-Hollandse spelletjes die de kinderen gingen spelen. Er was zelfs een wedstrijd waarbij de kinderen mix voor cake of pannenkoeken konden winnen.
Tussendoor hebben we er een heerlijke pannenkoek gegeten van meel die gemalen is bij de molen. Het weer was goed en we hadden een heerlijke dag. 

Het verhaal van de Lonneker Molen in het kort
Het verhaal van de molen
De Lonneker Molen is in de jaren 1850-1851 gebouwd als beltmolen. Dat klinkt heel algemeen, maar toch is de Lonneker Molen een heel bijzondere molen. Uniek zelfs! Het is in ons land de enige gemetselde molen waarvan de bakstenen romp voorzien is van riet. De molen heeft dat jasje niet zijn hele bestaan al gedragen. Pas na veertien jaar kwam dit eromheen. Het verdween in 1962 weer en keerde bij de laatste restauratie in 1995 terug. De dikke, uit een zuiver natuurproduct vervaardigde vacht, heeft slechts één doel: het weren van vocht.

De bouw van een nieuwe molen in 1851
De geschiedenis van de Lonneker Molen is er een van vallen en opstaan, van val en herstel. De huidige Lonneker Molen heeft haar bestaan te danken aan het afbranden van haar voorganger in 1847. Benjamin Willem Blijdenstein (1780-1857), textielondernemer in Enschede, kocht drie jaar na de brand de verbrande resten van de houten stenderkast en nam tegelijk de molenrechten over van Hendrika Borgerink-Weernink, de weduwe van de laatste eigenaar Jan Borgerink. Blijdenstein ging voortvarend te werk. Hij liet meteen een ronde stenen bovenkruier bouwen. In de windwijzer bovenop de molen is het bewijs hiervan nog zichtbaar, de initialen BWB plus het jaartal 1851 zijn hierop aangebracht.

Technische gegevens:

vlucht: 23,75 meter
wiekenvorm: Oud Hollands
wiekenkruis: Fabricaat Buurma
bovenas: Fabricaat Sallandia
lengte bovenas: 4,10
kruiwerk: ijzeren rollen, kruilier
vang: vlaamse vang, vangbalk met duim, vangstok
overbrenging bovenwiel: 63 kammen
bovenbonkelaar: 30 kammen, steek 11,5
spoorwiel: 83 kammen Steenschijflopen: 25 staven
inrichting: twee koppel 15der kunststenen, sleepluiwerk
overbrengingsverhouding: 1:6,97
hoogte belt: 3,00 m
versieringen: eenvoudige baard, wit geverfd, zonder opschrift

Veertien jaar na de bouw

Na veertien jaar werd besloten de Lonneker Molen te beschermen tegen weersinvloeden. De molen werd voorzien van haar rietdek in 1865. Kennelijk voldeed de maatregel, want in de decennia die volgden zijn geen berichten over de staat van de molen overgeleverd. Pas in 1916 is dat weer het geval, wanneer blijkt dat de molenaars de maalactiviteiten staakten. Allereerst omdat de Eerste Wereldoorlog een slechte tijd meebracht voor de bevolking en er nauwelijks graan te malen was. Maar ook omdat de jaren toch flink aan zowel de wieken als het inwendige werk geknaagd hadden en de slijtage zo omvangrijk was geworden dat de molen niet meer bruikbaar was. De molenaars hoefden echter niet met hun armen over elkaar te zitten, ze waren namelijk al niet meer volledig afhankelijk van de wind. Ze konden werken met een elektromotor die was aangeschaft in 1910.

Negen jaar lang stilstand
Ruim negen jaar stonden de wieken van de Lonneker Molen stil. Inmiddels was de molen ook al diverse keren van eigenaar gewisseld. In 1923 kwam de molen weer in de handen van familie die het ooit bouwden, de familie Blijdenstein. Ze verwierven de molen in een bouwvallige staat, maar wilden weer een maalinrichting die als vanouds werkte. Ook al omdat wind natuurlijk de goedkoopste energiebron was. Ze begonnen aan een grondige restauratie. Dit verliep echter niet zonder enige slag of stoot. Zo werd de molen op 10 augustus 1925 getroffen door een orkaan die in Oost-Nederland een verwoestend spoor trok van Borculo naar Denekamp. Ze moesten helemaal opnieuw beginnen met het herstel. Op 18 november 1925 stond er een geheel gerenoveerde en voor die tijd moderne Lonneker Molen.

De gebreken slaan weer toe
Na velen jaren uitstekend dienst te  hebben gedaan, begon de molen gaandeweg weer gebreken te vertonen. Zeer nadelig pakte het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog uit.

Onderhoud bleef achterwegen en na de Bevrijding was de installatie zo gebrekkig dat het draaien van de wieken onmogelijk was geworden.
Rond 1955 kwamen de wieken definitief stil te staan.

Op 23 oktober 1961 heeft de gemeente Enschede de Lonneker Molen aangekocht. Eigenaar Blijdenstein wilde voor het doel van cultuurhistorisch monument afstand doen van dit familiebezit. De gemeente kocht de molen voor een symbolisch bedrag van één gulden. 

In 1962 is begonnen met de restauratie van de molen, Maar al spoedig bleek ook dat de restauratie niet meer was geweest dan een cosmetische ingreep.

Vrienden en vrijwilligers
De dorpsraad startte een omvangrijk molenoffensief dat diende om de publieke opinie te bewerken en de bevolking warm te maken financieel mee te doen aan een grootschalige restauratie.

In 1984 ontstond daarvoor een speciaal Molencomité. Uiteindelijk kregen de gemeente en haar inwoners het geld bij elkaar voor de restauratie. Op 31 augustus 1985 werd de nieuwe molen met de nodige feestelijkheden weer in gebruik genomen. De dagelijkse gang van zaken in en rond de molen werd een taak voor de Stichting Lonneker molen, die eind 1986 werd opgericht. Snel werd ook een stel vrijwilligers gerekruteerd ‘voor alle voorkomende werkzaamheden’. Hieruit werd de ‘Vriendenclub van de Lonneker Molen’ opgericht, die met allerhande activiteiten probeert geld in te zamelen.

De Lonneker Molen kwam in 2016 in handen van de Stichting Erfgoed Lonneker. De Stichting kreeg de molen en het erf in erfpacht van de Gemeente Enschede

De Lonneker Molen kwam in 2016 in handen van de Stichting Erfgoed Lonneker. De Stichting kreeg de molen en het erf in erfpacht van de Gemeente Enschede.

Februari 2016 de brand

In februari 2016 werd de molen gedeeltelijk door brand verwoest. Door snel reageren van de brandweer kon de schade beperkt blijven. De rieten kap van de molen is gedeeltelijk vervangen . Op 27 april 2016 werd de herstelde molen weer voor publiek toegankelijk.

Terug naar de Stichting Lonneker Molen
In 2018 heeft het bestuur van Stichting Erfgoed Lonneker er voor gekozen weer onder de bekende naam van Stichting Lonneker molen verder te gaan. Het doel bleef hetzelfde: goed beheer en exploitatie van de Lonneker Molen

Bouw wagenloods op molenerf (2019)
In augustus 2019 wordt begonnen met het bouwen van een Wagenloods op het molenerf.
Daarmee gaat een grote wens van de leden van de HALL in vervulling.
In de Wagenloods zullen oude landbouwwerktuigen, gereedschappen en koetsen/wagens geplaatst worden.
De werkzaamheden worden uitgevoerd door vrijwilligers en er wordt gebruik gemaakt van oude materialen.